آیا دانه های روغنی 4 ساله خودکفا می شود؟

  

 دانه های روغنی بعنوان ماده اولیه روغن نباتی از جمله محصولات استراتژیک در کشور ما به حساب می آید. لزوم توجه و رسیدگی به وضعیت تولید آن نشأت گرفته از ضرورت نیاز روغن در سبد مصرفی خانوارها می باشد. در کشور ما تعداد محدودی دانه روغنی مورد توجه و استفاده قرار دارد که از جمله آنها می توان به پنبه دانه، کنجد، کلزا، سویا، آفتابگردان، گلرنگ و زیتون اشاره نمود. متاسفانه در حال حاضر کمتر از 10% نیاز داخلی ما به روغن نباتی از دانه تولید داخل تامین میگردد و مابقی نیاز از خارج به صورت روغن خام وارد کشور می شود. متولی پنبه دانه، کنجد و زیتون وزارت کشاورزی و متولی 4 دانه کلزا، سویا، آفتابگردان و گلرنگ شرکت توسعه کشت دانه های روغنی می باشد. وزارت کشاورزی در دهه اخیر سیاستهای افزایش تولید خود را اکثرا بر دانه روغنی کلزا متمرکز نموده است. این وزارتخانه با تدوین طرح دهساله روغن نباتی در نظر دارد روغن مورد نیاز را تا 73% خودکفا نماید. این طرح از امسال (84) آغاز گردید.

 اکثر دانه های روغنی دارای قیمت تضمینی مصوب شورای اقتصاد هستند که متولیان امر خرید موظفند این محصولات را به قیمت تضمینی از کشاورزان خریداری نمایند. متاسفانه هر سال شاهد این هستیم که کشاورزان محترم مبالغ دریافتی خود را در چند نوبت و در مواردی با تاخیر زیاد تحویل می گیرند که این شیوه تاثیر زیادی در بی انگیزگی کاشت این محصولات در سالهای بعدی دارد و حتی مشکلات زیادی را برای متولیان امر بوجود می آورد. مانند آنچه در سال گذشته در مورد تاخیر پرداخت طلب کشاورزان سویا کار اتفاق افتاد. این مشکلات ناشی از کم لطفی سازمان مدیریت و برنامه ریزی جهت تامین بودجه خرید این محصولات می باشد که این بی توجهی فشار زیادی را بر متولیان امر از جمله شرکت توسعه کشت دانه های روغنی وارد می نماید.

نکته جالبی که متاسفانه در امر خودکفایی چالش ایجاد نموده  متضرر شدن کارخانجات روغنکشی و روغن نباتی به خاطر خرید دانه داخلی است. البته دولت با پرداخت یارانه تا حدودی جلوی این ضررها گرفته ولی هنوز کارخانجات از این وضعیت ناراضی هستند.

با استقرار مدیریت جدید در وزارت کشاورزی سیاستهای این وزارتخانه نیز به نوعی تغییر کرد بطوریکه کاهش خودکفایی از 10 سال به 4 سال مطرح شد.

جای بسی شک و شبهه است که آیا در این فرصت کمی که مدیریت جدید در وزارت کشاورزی مستقر شده بررسی کارشناسی و فنی در مورد کاهش این مدت انجام داده است؟

متاسفانه کشاورزی ما چهره ای سنتی دارد و دارای اشکالات اساسی در اصول می باشد. ابتدا مدیریت محترم باید بستر سازی مناسبی در جهت اهداف این طرح ایجاد نماید و استعدادهای بالقوه و بالفعل را شناسایی و مشکلات عدیده موجود را برطرف نموده تا با اعمال مدیریتی صحیح و شایسته به امید خدا به خودکفایی مورد نظر دست یابیم.

به هر حال با وضعیت موجود و معضلات و مشکلاتی که در مورد دانه های روغنی وجود دارد و از همه مهمتر بی نظمی در پرداخت ها بعید است  این طرح، 10 ساله نیز به خودکفایی مورد نظر دست یابد.