آیا دانه های روغنی 4 ساله خودکفا می شود؟
دانه های روغنی بعنوان ماده اولیه روغن نباتی از جمله محصولات استراتژیک در کشور ما به حساب می آید. لزوم توجه و رسیدگی به وضعیت تولید آن نشأت گرفته از ضرورت نیاز روغن در سبد مصرفی خانوارها می باشد. در کشور ما تعداد محدودی دانه روغنی مورد توجه و استفاده قرار دارد که از جمله آنها می توان به پنبه دانه، کنجد، کلزا، سویا، آفتابگردان، گلرنگ و زیتون اشاره نمود. متاسفانه در حال حاضر کمتر از 10% نیاز داخلی ما به روغن نباتی از دانه تولید داخل تامین میگردد و مابقی نیاز از خارج به صورت روغن خام وارد کشور می شود. متولی پنبه دانه، کنجد و زیتون وزارت کشاورزی و متولی 4 دانه کلزا، سویا، آفتابگردان و گلرنگ شرکت توسعه کشت دانه های روغنی می باشد. وزارت کشاورزی در دهه اخیر سیاستهای افزایش تولید خود را اکثرا بر دانه روغنی کلزا متمرکز نموده است. این وزارتخانه با تدوین طرح دهساله روغن نباتی در نظر دارد روغن مورد نیاز را تا 73% خودکفا نماید. این طرح از امسال (84) آغاز گردید.
اکثر دانه های روغنی دارای قیمت تضمینی مصوب شورای اقتصاد هستند که متولیان امر خرید موظفند این محصولات را به قیمت تضمینی از کشاورزان خریداری نمایند. متاسفانه هر سال شاهد این هستیم که کشاورزان محترم مبالغ دریافتی خود را در چند نوبت و در مواردی با تاخیر زیاد تحویل می گیرند که این شیوه تاثیر زیادی در بی انگیزگی کاشت این محصولات در سالهای بعدی دارد و حتی مشکلات زیادی را برای متولیان امر بوجود می آورد. مانند آنچه در سال گذشته در مورد تاخیر پرداخت طلب کشاورزان سویا کار اتفاق افتاد. این مشکلات ناشی از کم لطفی سازمان مدیریت و برنامه ریزی جهت تامین بودجه خرید این محصولات می باشد که این بی توجهی فشار زیادی را بر متولیان امر از جمله شرکت توسعه کشت دانه های روغنی وارد می نماید.
نکته جالبی که متاسفانه در امر خودکفایی چالش ایجاد نموده متضرر شدن کارخانجات روغنکشی و روغن نباتی به خاطر خرید دانه داخلی است. البته دولت با پرداخت یارانه تا حدودی جلوی این ضررها گرفته ولی هنوز کارخانجات از این وضعیت ناراضی هستند.
با استقرار مدیریت جدید در وزارت کشاورزی سیاستهای این وزارتخانه نیز به نوعی تغییر کرد بطوریکه کاهش خودکفایی از 10 سال به 4 سال مطرح شد.
جای بسی شک و شبهه است که آیا در این فرصت کمی که مدیریت جدید در وزارت کشاورزی مستقر شده بررسی کارشناسی و فنی در مورد کاهش این مدت انجام داده است؟
متاسفانه کشاورزی ما چهره ای سنتی دارد و دارای اشکالات اساسی در اصول می باشد. ابتدا مدیریت محترم باید بستر سازی مناسبی در جهت اهداف این طرح ایجاد نماید و استعدادهای بالقوه و بالفعل را شناسایی و مشکلات عدیده موجود را برطرف نموده تا با اعمال مدیریتی صحیح و شایسته به امید خدا به خودکفایی مورد نظر دست یابیم.
به هر حال با وضعیت موجود و معضلات و مشکلاتی که در مورد دانه های روغنی وجود دارد و از همه مهمتر بی نظمی در پرداخت ها بعید است این طرح، 10 ساله نیز به خودکفایی مورد نظر دست یابد.
خودکفایی چند ماهه
هیات دولت اجازه واردات گندم مورد نیاز داخلی را تصویب کرد!
آیا کشور ما در تولید گندم خودکفا شد؟
امسال شاهد اعلام خودکفایی در تولید گندم از سوی وزیر سابق جهادکشاورزی بودیم. تا جایی این خبر خوشحال کننده و مسرت بخش بود که منجر به برگزاری جشن خودکفایی گردید. کشور ما بعد سالهای مدید شاهد خودکفایی گندم بود. مطمئنا در این راه تلاشهای زیادی توسط کشاورزان زحمت کش کارشناسان محققین و مسئولین مربوطه و... صورت گرفته و کسی نمی تواند آن را انکار کند. اما باید متذکر شد که درصد زیادی از افزایش تولید گندم را باید متاثر از عوامل جوی مناسب دانست نه اعمال مدیریت صحیح. به هر حال توسط دولت سابق اعلام شد ما خودکفا شدیم و درهای خود را بر روی واردات گندم بسته ایم. اما هنوز دیری نپاییده که دولت جدید اجازه واردات گندم را صادر می کند. این به چه معناست؟ وزیر محترم جهادکشاورزی جناب آقای مهندس اسکندری در دولت سابق مجری طرح گندم بودند. چه شده که ایشان نتوانسته اند از افزایش تولید و رسیدن به خودکفایی گندم در دولت جدید دفاع نمایند.نه اینکه از ایشان بعنوان مجری طرح گندم به خاطر خودکفایی این محصول استراتژیک تشکر و قدردانی زیادی صورت گرفت(من نیز به ایشان و تمامی عوامل محترم خسته نباشید عرض میکنم) ولی این برای من بعنوان یک کارشناس کشاورزی جای سوال است که آیا این اطلاع رسانی های متناقض جنبه سیاسی دارد یا جنبه سرکاری؟
تبریک و تهنیت
میلاد باسعادت هشتمین اختر تابناک امامت و ولایت حضرت علی بن موسی الرضا (علیه السلام) بر شما مبارک باد.
یاداشت روز
سلام بر تمامی دوستان و خوانندگان عزیز وبلاگ مدیریت کشاورزی
چند روز دیگه می خوام در باره روغن نباتی و دانه های روغنی صحبت کنم و به نقد و بررسی وضعیت آنها بپردازم.
البته چند روز دیگه
ولی یه سوال قبلش مطرح می کنم و اونم اینه که
به نظر شما آیا ما ۴ ساله در تولید روغن نباتی خودکفا می شویم؟؟؟؟
منتظر تراوشات ذهنی من باشید............................
تسلیت
بسم الله الرحمن الرحیم
انا لله و انا الیه راجعون
حادثه ناگوار و دلخراش سقوط هواپیمای مسافربری که منجر به عروج عده ای از هموطنان عزیزمان شد باعث تالم و تاثر خاطر اینجانب گردید. ابراز تاسف می کنم از اینکه هر سال باید در سوانح هوایی به خاطر استفاده از هواپیماهای از رده خارج شاهد از دست رفتن هموطنان عزیزمان باشیم.
آیا لیاقت ایرانیان بیش از این آهن پاره های قراضه و از رده خارج نیست؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟
در هرحال از خداوند منان غفران و رحمت الهی برای آن عزیزان مسئلت نموده و فقدان این عزیزان را بر بازماندگان محترمشان و ملت شریف ایران تسلیت عرض می نمایم.
تبریک
میلاد با سعادت حضرت فاطمه معصومه (س) بر تمامی محبین خاندان عصمت و طهارت مبارک باد
فعالیت علمی - پزوهشی ۳
بسمه تعالی
تحلیل بهره وری و تخصیص بهینه عوامل تولید سویا
شواهدی از داده های تلفیقی[1] در چهار چوب توابع تولید بیولوژیکی
سعید مقیسه[2] ، محمدرضا نظری[3]
چکیده
افزایش تقاضای دانه های روغنی و تلاش برای دستیابی به خودکفایی در تولید این محصول در کشور از یک سو، و محدودیت تولید در اثر محدودیتهای منابع آبی، زمین، هزینه های رو به رشد انرژی و حاصلخیزکننده ها و بروز خشکسالی از سوی دیگر، توجه به تولید بهینه دانه های روغنی را، بطوریکه بتواند از نهاده های تولید به نحو کارایی، استفاده نماید از اهمیت بالایی بر خوردار کرده است. از اینرو تحلیل و بررسی چگـونگـی بکارگـیری نهـاده های تولید توسط کشاورزان و کارایی نهاده های مصرفی در فرآیند تولید از اهمیت بالایی برخوردار است. دخالت دولت در فرآیند تولید و بازار این محصولات که از طریق سیاستهای حمایتی، تعیین قیمت های تضمینی و میزان واردات صورت می گیرد، ضرورت تحلیل و بررسی تولید و عرضه محصول، عوامل اثر گذار بر آن و نیز نحوه تقابل دو طرف عرضه و تقاضا را دو جندان می کند. در این راستا توابع تولید می توانند به عنوان ابزارهای اقتصادی قدرتمند به برنامه ریزان و تحلیل گران کمک نماید. تابع تولید در کشاورزی یک مفهوم بیوفیزیکی است که رابطه بین مقدارهای فیزیکی تولید و مجموعه ای از نهاده ها را در شرایطی که اثرات متقابل بین نهاده ها و فاکتورهای غیر قابل کنترل محیطی وجود دارد، بررسی می کند. برآورد این توابع و تحلیل اقتصادی فرآیند تولیدات کشاورزی، بخصوص برای کشورهای در حال توسعه که کمبود تکنیک های جدید آبیاری، استفاده از حاصلخیزکننده ها، سموم و... کشاورزی آنها را به فاکتورهای طبیعی حساستر می کند از اهمیت بالایی بر خوردار است. بدون شک هر چه اطلاعات پیرامون تابع تولید بیولوژیکی محصولات فراهم شـود به هـمـان نسـبت بهـتر می توان تصمیمات اقتصادی را در مورد بهره برداری مطلوب از منابع و عوامل تولید در اجرای مدیریتهای کشاورزی اتخاذ نمود. بعبارت دیگر این توابع ابزاری در جهت اجرای سیاستهای کشاورزی ( حـذف یارنه ها، قیمت های تضمینی، افزایش یا کاهش قیمت نهاده ها، تغییرات سطح زیر کشت و...) می باشد. با توجه به این ضرورت، در این مطالعه توابع تولید بیولوژیکی سویا، بصورت توابع خطی، کاب داگلاس، ترانسلوگ و تابع تولید درجه دوم با استفاده از داده های تلفیقی مربوط به استان گلستان تحت سیستم های معادلات غیر خطی برآورد گردیده اند. نتایج تخمینی نشان می دهد، تمامی الگوها در سسطح 95/0 معنی دار می باشند، براساس نتایج این تحقیق، کشاورزان در استفاده از نهاده کود شیمیایی اقتصادی عمل نکرده و بیشتر از میزان بهینه اقتصادی آن مصرف می کنند. بارندگی به عنوان یک عامل تعیین کننده در فرآیند تولید سویا می باشد. کشش پذیری محصول نسبت به نهاده های باکتری و بذر مصرفی و همچنین بارندگی کمتر از یک بوده و ضریب تابع کشش پذیر می باشد بنابراین استفاده بیشتر از این نهاده ها در راستای افزایش تولید توصیه می گردد. مثبت بودن اثر بارندگی نشان می دهد سرمایه گذاری در سیستم هایی آبیاری بارانی تولید را افزایش خواهد داد.
کلمات کلیدی: تابع تولید بیولوژیکی، بهره وری عوامل تولید، داده های تلفیقی، سویا
[1] Pooling data
[2]کارشناس ارشد اقتصاد کشاورزی
[3]کارشناس ارشد مدیریت کشاورزی
این مقاله نیز در اولین سمینار علمی کاربردی صنعت روغن نباتی ایران در تیر ماه ۱۳۸۴ پذیرش و چاپ گردید(کتابچه سمینار صفحه ۴۴۲-۴۳۱). اگر خواستید می تونم مقاله کامل رو به صورت pdf در اختیارتون بگذارم.
فعالیت علمی - پژوهشی - ۲
بسمه تعالی
تخمین توابع عرضه و تقاضای روغن نباتی در ایران
سعید مقیسه[1] و محمدرضا نظری[۲]
چکیده :
باتوجه به اهمیت توابع عرضه و تقاضا در اقتصاد خرد و اهمیت کششهایی که با استفاده از این تابع بدست میآید؛ در امر سیاستگذاری برای سیاستگذاران، در این پژوهش به برآورد توابع عرضه و تقاضای روغن نباتی در کل کشور برای سالهای 1381 ـ 1363 پرداخته شده است. دادههای مورد نیاز از سالنامههای آماری موجود در بانک مرکزی ، انجمن صنفی صنایع روغن نباتی و اطلاعات موجود در شرکت توسعه کشت دانه های روغنی جمع آوری شده است. به این منظور توابع عرضه و تقاضا به صورت لگاریتمی، نیمه لگاریتمی و خطی برآورد گردیده است که در نهایت الگوهای خطی در هر دو تابع به عنوان توابع برتر شناخته شده اند. نتایج نشان می دهد کشش قیمتی تقاضای روغن نباتی پایین می باشد که نشان دهنده ضروری بودن این کالا در سبد مصرفی است. کشش درآمدی تقاضای روغن نباتی براساس این الگو 35/0 درصد بدست آمد. کشش متقاطع تقاضا نیز مثبت بوده که نشان دهنده قدرت جانشینی بالای روغن حیوانی و نباتی با یکدیگر می باشد. نتایج حاصل از برآورد تابع عرضه حاکی از واکنش شدید عرضه به تغییرات قیمت داخلی روغن نباتی می باشد. ضریب کشش قیمتی عرضه معادل 28/0 درصد بدست آمد. عرضه روغن نباتی نیز نسبت به تغییرات قیمت دانه های روغنی واکنش مثبت نشان داد.
[1] کارشناس ارشد مدیریت کشاورزی smoghissi@yahoo.com Email :
[۲] کارشناس ارشد اقتصاد کشاورزی nazari_eco@yahoo.com
این مقاله در اولین سمینار علمی کاربردی صنعت روغن نباتی ایران در تیر ماه ۱۳۸۴ پذیرش و چاپ گردید(کتابچه سمینار صفحه ۴۵۱-۴۴۳). اگر خواستید می تونم مقاله کامل رو به صورت pdf در اختیارتون بگذارم.
ضمناً این مقاله در دو قسمت در روزنامه ابرار اقتصادی شماره های ۲۱۱۹ و ۲۱۲۰ در تاریخ ۲۵/۸/۸۴ و ۲۶/۸/۸۴ در صفحه ۲۸ و ۲۶ بدون اطلاع بنده به چاپ رسیده است.
فعالیت های علمی و پژوهشی-۱
سلام
شب خوش
می خوام از این به بعد تو وبلاگم کارهای علمی - پژوهشی خودم و بیارم هر چند که می دونم شاید کار علمی چندان مطرحی نباشه ولی خوشحال میشم از نظرات کارشناسانه شما دوستان نیز بهره مند بشم.
اطلاعیه مهم
با سلام
به اطلاع کلیه دوستان عزیزی که برای شرکت در آزمون کارشناسان رسمی قوه قضائیه در رشته های کشاورزی ثبت نام کرده اند برسانم کارت ورود به جلسه آزمون از سه شنبه (امروز) ۸/۹/۸۴ تا روز پنجشنبه ۱۰/۹/۸۴ در دانشگاه امیر کبیر داده می شود. آزمون نیز در روز جمعه ۱۱/۹/۸۴ برگزار می گردد. به امید موفقیت شما و خودم در این آزمون